Son zamanlarda, tekdüze yaşam biçimimin biraz dışına çıkabilmek ve türlü can sıkıcı durumlardan biraz olsun uzaklaşabilmek için kendime farklı uğraşlar, daha doğrusu hobiler edindim. Bunlardan biri de RC, yani radyo kontrollü helikopterler oldu. Çoğu insan bu cihazların çocuklar için olduğunu düşünse de, aksine, çocuklar için oldukça tehlikeli olabiliyorlar. Tabii bunda "çocuk" ile neyi kastettiğimiz de önemli. Ben, bu kelimeyle 18 yaş altındaki ergenlikten yeni çıkmış kişileri kastediyorum genellikle, ne yaptığının farkında olan, yetişkin bireyleri. Her neyse... Konumuza dönecek olursak, bu model cihazların farklı türleri olduğunu ve çeşitli yönlerden birbirlerinden ayrıldıklarını söylemeliyim. Bazıları çocuklara hitap etse de, büyük çoğunluğu sadece yetişkinlerin kullanabileceği nitelikte. Bu yazımda, ülkemizde son zamanlarda popüler hale gelen bu cihazlar hakkında genel bilgileri anlaşılır bir üslupla aktarmaya çalışacağım.

İlk başta, çoğu kişiyi pek ilgilendirmese de "RC" kısaltması ile başlamak istiyorum. RC, İngilizce "Radio-Controlled", yani "radyo kontrollü" söz öbeğinin baş harflerinden oluşmuş bir terimdir. Dolayısıyla bu cihazlar, kolayca tahmin edebileceğiniz gibi, bir uzaktan kumanda düzeneğindeki radyo alıcısı ve vericisi yardımıyla çalışmaktadır. Kumanda üzerinden verdiğiniz komutlar helikopter içerisindeki alıcıya gönderilmekte ve bu sayede ileri geri, aşağı yukarı, sağ sol gibi yönlerde hareketler gerçekleştirilebilmektedir. Ayrıca helikopter içerisindeki motorların çalışması, dolayısıyla pervanelerin dönme hareketi de yine kumanda üzerinden sağlanmaktadır. Hem uzaktan kumanda hem de helikopter gövdesi içerisinde ayrı ayrı güç kaynaklarına, yani bataryalara ihtiyaç duyulmaktadır ve kumandadaki bataryalar daha çok "kalem pil" olarak bildiğimiz AA tipindeki bataryalar olurken, helikopter içerisindeki bataryalar ise şarj edilebilir lityum polimer cinsidir. Bu tip elektrikle çalışan helikopter modellerinin dışında benzin veya nitro yakıt ile çalışan ileri seviye modeller de vardır. Bunlara sonraki kısımlarda değineceğim.

3, 4 ve 6 Kanal Helikopterler

Ufak bir araştırma sonucunda 3, 3.5, 4, 4.5, 6 ve hatta 7, 8 kanallı helikopter modellerine rast geleceksiniz. Aslında bu sınıflandırmaların yarısı bir kandırmacadan ibaret. İşin özü, RC helikopterlerde sadece 3, 4 ve 6 kanalların mevcut oluşudur. Bu kanallar ise helikopterin hareket kabiliyetini ve yönünü belirlemektedir. Bu hareket yönleri ileri geri, aşağı yukarı, sağa sola, kendi ekseni etrafında ve tepetaklak olacak şekildedir. 6 kanallı modeller bu hareket kabiliyetlerinin tamamına sahipken, kanal sayısı azaldıkça hareket yönü ve kabiliyeti de azalır. Bu hareketler ise, gücünü bataryadan alan ve "servo" adı verilen yardımcı araçlar sayesinde gerçekleştirilir. Kumandadan itilen çubuklar bu servolara hareket verir ve pervanelerin değişik yönlerde hareket etmesini sağlayarak, helikoptere yön verir. Bu hususta, kanal farklarını kısaca şöyle izah edebilirim:

3 ve 3.5 Kanallı RC Helikopter

Bu helikopter tipi açıkça "oyuncak" sınıfına girmektedir. Kullanımı 4 ve 6 kanallı olanlarına göre oldukça basittir. Helikopter sadece yukarı aşağı, ileri geri ve kendi ekseni etrafında hareket eder. Kuyruk motorları dikey eksende değil, yatay eksendedir. Ayrıca bu helikopterlerin uzaktan kumandalarındaki iki çubuktan biri sağa ve sola hareket ettirilemez, oysa dört ve üzeri kanal helikopter modellerinde her iki çubuk da sağa sola ve yukarı aşağı hareket edebilece kapasitededir. Bunun yanı sıra 3.5 kanal diye bir kavram da yoktur. Bu, sadece bir "kurnazlık"tan ibarettir. Dolayısıyla 3.5 kanal olarak nitelendirilen helikopterler aslında 3 kanallıdır. 3 kanallı helikopterler 4 ve 6 kanallı helikopterlere göre daha ucuzdurlar, fakat yedek parça ya da teknik servis gibi satış sonrası müşteri desteği sağlamazlar.

3 kanallı bir RC helikopter. Kuyruk pervanesinin yönüne dikkat ediniz.

4 ve 4.5 Kanallı RC Helikopter

Bu kanal sayısından itibaren profesyonel modellere giriş başlamaktadır, diğer bir deyişle bu sınıftaki helikopterler artık oyuncak değildir. 3 kanallı helikopterlerin hareket kabiliyetine ek olarak sağa ve sola da hareket edebilirler ve bu da, bu helikopter sınıfının daha iyi ve daha esnek bir şekilde kontrol edilebilmesini sağlar.  Bu sınıfta sıkça karşılaşılan 4.5 kanal tabiri de yine bir aldatmacadır aslında. Nasıl ki 3.5 kanaldan kasıt 3 kanal ise, 4.5 kanaldan kasıt da aslında 4 kanaldır. 4 kanallı helikopterlerin kuyruk pervaneleri dikey eksendedir, yani 3 kanallı helikopterlerin aksine, kuyruk pervaneleri havaya bakmaz. Ayrıca, uzaktan kumandalarındaki çubuklar da dört yöne 360 derece olacak şekilde hareket ettirilebilirler. "High mode" veya "low mode" olarak adlandırılan ve helikopterin komutlara olan tepkisinin artmasını sağlayan çeşitli fonksiyonlara sahiptirler. "High mode" seçiminde, dönüşler ve yükselme alçalmalar daha ani bir şekilde yapılabilir. Bunun için kumanda üzerindeki bir tuş araclığıyla geçişler sağlanmalıdır.

4 kanallı bir RC helikopter. Yine kuyruk pervanesinin yönüne dikkat ediniz.

6 ve Üzeri Kanallı RC Helikopter

Önceikle belirtmem gerekir ki, bu sınıftaki helikopterler ciddi anlamda eğitim ve alıştırma gerektirmektedir. İlk uçuruştan önce bilgisayar ortamında geliştirilen simülatörler aracılığıyla, pilotların aldığı bir eğitime benzer bir "uçuş talimi" yapmak neredeyse bir zorunluluktur. Bu sınıfa giren helikopterler 4 kanallı helikopterlerin tüm uçuş kabiliyetlerine sahiptirler, fakat bunların yanı sıra "takla atmak" olarak da tanımlanan tepetaklak uçuş yapabilmektedirler. Ayrıca 6 kanallı helikopterlerin ana pervaneleri, 3 ve 4 kanallıların aksine eğimli değil, düzdür (3 ve 4 kanallı helikopterlerin ana pervaneleri sona doğru incelmeye başlar). 3D RC Helikopter tanımlaması da yine bu tip helikopterler içindir. 6 kanallı helikopterlerin uzaktan kumandaları diğer sınıftaki helikopterlere göre daha fazla tuş ve işlev barındırır. Nitro ve benzin gibi yakıtlarla çalışan RC helikopterlerin tamamı altı kanallıdır. Bu sınıfta da buçuklu, yani 6.5, hatta 7 ve üzeri kanal sayısına sahip helikopterler görebilir ya da duyabilirsiniz, ama, yukarı da da belirttiğim gibi bunlar da birer aldatmacadır.

6 kanallı bir RC helikopter. Ana pervanelere dikkat ediniz.

Elektrikli ve Yakıtlı Helikopterler

Kanal sayısı dışında bir diğer RC helikopter sınıflandırması da , enerji sağlama türüne göre yapılır. Piyasadaki mevcut RC helikopterlerin çoğu elektrikli, yani bataryalı helikopterlerdir, fakat bunun yanı sıra benzin veya nitro yakıt ile çalışan helikopterler de mevcuttur, ki bunlar üst düzey profesyonel akrobasi helikopterleridir aynı zamanda. Bataryalı helikopterler, çoğunlukla lityum polimer bataryalar kullanırlar. Bu bataryalar helikoptere monteli olabileceği gibi sökülebilir yapıda da olabilirler. Sökülebilir yapıda olan bataryalar, bir bataryanın boşalması durumunda helikopterin içini açmadan bu boşalan bataryayı yeni bir batarya ile değişirme durumunda avantajlıdır. Bataryalar helikopterin içerisindeyken ya da helikopterin dışında, bir şarj cihazı ile şarj edilebilirler. Şarj işlemi ise şehir elektriği, USB bağlantı noktası (portu) aracılığıyla bilgisayar veya uzaktan kumanda içerisinden uzanan bir kablo yardımıyla AA piller üzerinden yapılabilir. Bataryaların kapasitesi helikopterin gücü ve boyutuna göre değişmektedir. Bazı modeller, standart kapasitedeki bataryaların yanı sıra artırılmış kapasitede batarya seçeneklerine sahiptir, ama batarya kapasitesi arttığı zaman bataryanın ağırlığı da artacaktır ve bu da doğal olarak model helikopterin çektiği ağırlığı artıracak, çoğu zaman dengesiz bir uçuşa sebebiyet verecektir. Yine de her model kapasitesi artırılmış bataryalarda bu tür dezavantajlar sergilemez. Yüksek kapasiteli bir batarya kullanmadan önce bu durumu iyice araştırmanızı tavsiye ederim.

Yakıtlı helikopterler ise piyasada genellikle "kit" veya "RTF" (Ready to Fly=Uçuşa Hazır) olarak bulunmaz. Bunların parçaları ayrı ayrı satın alınmalı ve ince işçlikle modelin montajı yapılmalıdır ki, bu da başlangıç seviyesinde olanlar için hiç ideal değildir. Yakıtlı helikopterler bu yazının kapsamı dışında olduğu için çok fazla değinmeyeceğim.

RC Helikopter Tavsiyeleri

Bir RC helikopter satın almadan önce, bu cihazları bir heves olarak görüp görmediğinize karar vermelisiniz. Eğer geçici bir heves ise, 3 kanallı ortalama bir model de size yeterli olacaktır, ama bu hevesiniz ileride bir hobiye dönüşecekse, 4 kanallı modellerle başlangıç yapmanız daha yerinde olacaktır. 3 kanallı helikopterlerin hemen hepsi aynı işlevde olduğu için, görünüş ve fiyat olarak kendinize uygun birini seçip satın alabilirsiniz. 4 kanallı olanlarda ise durum biraz daha değişmektedir. Bu kez önceliğiniz, almayı düşündüğünüz 4 kanallı helikopterin yaygınlığı ve kullanışlılığı olmalıdır. Yaygınlık ise yedek parça ve teknik servis olanaklarını da beraberinde getirecektir. RC helikopter literatürde "kırım" olarak da tabir edilen, helikopter parçalarının zarar görmesi, kırılması ve işlevsiz hale gelmesi durumuyla karşılaştığınızda, yedek parçalar işinizi kolaylaştıracak ve bütçenizi koruyacaktır. Yedek parçası olmayan, ama ucuz ve gösterişli bir model almaktansa, bütçenizi biraz daha zorlayarak yedek parça imkanı bulunan bir model tercih etmeniz her açıdan daha yerinde bir olacaktır. Bu noktada, özellikle 4 kanallı bir helikopter kullanmak isteyenlere WLToys (Türkiye'de Vardem olarak da bilinir) adlı üretiyice ait V911 kodlu mikro RC helikopteri tavsiye ederim. Bu model hem yedek parça hem de teknik servis bakımından diğerlerinin bir adım önündedir. Acemiliğinizi bu helikopterle attıktan sonra daha büyük bir 4 kanallı modele yönelebilir veya 6 kanallı modellere geçiş yapabilirsiniz, fakat 6 kanallı modelleri kullanmaya başlamadan önce, yukarıda da belirttiğim gibi, uygun bir simülatörde kullanım yeteneklerinizi geliştirmeniz son derece önemlidir. Aksi halde yüzlerce lira verip satın aldığınız modeli ilk günden "hurdaya ayırma" ihtimali ortaya çıkabilir.

WLToys V911 RC helikopter ve kutu içeriği

RC helikopter satın alırken dikkat etmeniz gereken bir diğer husus da kutu içeriğidir ve bu noktada sıkça karşılaşılan terimlerden ilki RTF'dir. RTF, yukarıda da belirttiğim üzere, İngilizce "Ready to Fly" ifadesinin akronimidir ve 'uçuşa hazır set' anlamındadır. Yani, bir RTF helikopter satın aldığınızda paketin içerisinde helikopterin kendisi, bataryası, kumandası, şarj aleti ve büyük bir ihtimalle de yedek pervaneleri yer alacaktır. Ayrıca bu tip setlerde bir montaj işlemi de gerekmez. Tek yapmanız gereken modelin uzaktan kumandasına pilleri takmak ve cihazı uçurmaya başlamaktır. BNF, (Bind and Fly=Bağla ve Uç) ise, helikopterlerin kumandasız ve diğer ekipmanlar, yedek parçalar olmadan satıldığını gösteren bir kısaltmadır. Bu satış yönteminde, sadece helikopterin gövdesi ve bazen de bataryası verilir. Uzaktan kumanda, şarj aleti, yedek parçalar ve geriye kalan her şeyin ayrıca satın alınması gerekmektedir.  "Kit" ise, daha çok ileri seviye profesyonel modeller için kullanılır ve alınan modelin demonte olduğunu, kullanıcı tarafından birleştirilip kullanıma hazır hale getirilmesi gerektiğini ifade eder.

İlk Kullanım

İlk RC helikopterinizi satın alıp kutusunu açtıktan sonraki an, hayatta çok sık karşılaşılmayan heyecenlı anlardan biridir çoğu insana göre. Zira benim için de öyle olmuştur. Uçuşa hazır bir set sahibi olduğunuzu varsayarak, bu aşamada yapmanız gereken ilk iş, kullanım kılavuzunı detaylıca incelemek olmalıdır. Eğer satın aldığınız model ilk kullanımda şarj gerektiriyorsa, ilk olarak modelinizin bataryasını uygun bir ortamda şarj etmek olsun. Ayrıca, uzaktan kumanda için gerekli pilleri de unutmayın. Kullanım kılavuzunu okuyup modelin bataryasını da şarj ettikten sonra, helikopterinizi uçurmaya hazırsınız. Bu noktadan sonra dikkat etmeniz gereken en önemli şey, modelinizi uçuracağınız ortam olmalıdır. Geniş, yüksek ve çevrede modelinizin çarpması muhtemel unsurların olmadığı bir ortam idealdir. Eğer evde uçuracaksanız, bu ortam salon olmalıdır, fakat ortam helikopterinizin boyutuyla da doğrudan orantılıdır. 30 cm ve üzeri uzunluğa sahip helikopterleri ev içerisinde uçurmak pek uygun olmayacaktır. Uygun ortamında bulduktan sonra, helikopterin kuyruk tarafını önünüze alıp uçurma denemelerine başlayabilirsiniz. İlk uçuşta "gaz"ı çok kullanmayın, yavaş yavaş gaz verip helikopteri boyunuzu aşmayacak yüksekliğe getirin ve sabit tutmaya çalışın. "Hover" da denilen bu sabit tutma işlemini sık sık deneyin. Kumanda üzerindeki çubuklara alışmanız saatler, belki de günler alacaktır. Aslında bu bakımdan ilk uçuşlarınızı ev ortamında yapmamanızı tavsiye ederim. Ayrıca, uzaktan kumandalı helikopterleri kullanmak bir bakıma araba kullanmak gibidir. Sadece kullanım kılavuzunu okuyarak veya tavsiyeler alarak bu işi öğrenemezsiniz. Bol bol antrenman yapmak gereklidir ve bu sırada pek çok "kırım" yaşayacaksınız. Yine de, birkaç gün sonra pilotajınızın geliştiğini hissedecek, ani hareketler ve kaçışlar yapmaya da başlayınca uçuş kabiliyetinizin geliştiğini fark edeceksiniz.

6 kanallı bir RC helikopterin uzaktan kumandası

RC Helikopter Fiyatları

Sanırım RC helikopterlerle ilgili en çok merak edilen konuların başında fiyatları gelmektedir. Fiyat konusunda en belirleyici olan unsurlar, helikopterlerin kanal sayıları, boyutları, bunun yanı sıra markaları ve yapımlarında kullanılan malzemelerin kalitesidir. Ülkemizde çeşitli fiyat aralıklarında 3 ve 4 kanallı RC helikopter bulmak mümkündür, fakat profesyonel modeller hem çok pahalı hem de azdır. Ortalama bir 3 kanallı oyuncak RC helikopter 20-100 TL fiyat aralığına sahipken, 4 kanallı RC helikopterlerin fiyatları 90 TL'den başlayıp 1.000 TL'ye kadar çıkabilmektedir. 6 kanallı üst seviye RC helikopterler için istenen ücretler ise maalesef standartların oldukça üzerindedir ve bu sınıftaki helikopterlerin Türkiye'de bulunmaları çok da kolay değildir. Açıkçası (ve maalesef) Topmodels, Eren Hobi, Sancakmodel ve diğer pek çok yerli firma, yurt dışından X TL'ye kapınıza kadar gelecek ürünleri X + %50, hatta X+%100 TL ile satmaktadırlar. Dolayısıyla, benzer firmaların fahiş fiyat politikalarına tepkinizi koymanız için, bunları tercih etmemenizi öneririm. Bu durumda, özellikle 4 ve üzeri kanallı RC helikopterler için yurt dışı alışveriş sitelerinden alım yapmak daha mantıklı olacaktır. Bu siteler içerisinde benim en çok tercih ettiğim ise Banggood'dur. Her ne kadar (ücretsiz kargolama seçeneğiyle) ürününüzün tarafınıza ulaşması en iyi ihtimalle 15 günü bulacak olsa da, fiyat ve ürün çeşitliliği açısından Banggood'un oldukça iyi olduğunu söylemeliyim. Bu siteden nasıl alışveriş yapılacağı üzerine, gümrük işlemlerini de kapsayacak bir yazıyı ilerleyen zamanlarda hazırlayacağım. Yine de, bu konudaki sorularınıza en iyi şekilde yanıt vermeye çalışacağım. Bunun için sayfanın aşağısındaki yorum formunu kullanabilirsiniz.

RC helikopterlerle ilgili anlatılabilecekler elbette bu kadar değil. Bunlar, sadece yeni bşalayanların bilmesi gerekenler. Burada anlattıklarım, bir bakıma buz dağının görünen kısmının ufak bir parçası. Ayrı bir hobi kategorisi, hatta elektronik mühendisliği alanı olan RC helikopterlerle ilgili binlerce terim, sınıflandırma vs. mevcut. Açıkçası benim de bu terminolojiye ve alana yeterince hâkim olduğum söylenemez ve ben de kendimi bir "yeni başlayan" kategorisinde değerlendirmekteyim. Bu bakımdan, ilk etapta özellikle YouTube gibi video paylaşım sitelerindeki çeşitli eğitim ve inceleme videolarını izlemenizi tavsiye ederim. Kişisel YouTube kanalımda da RC helikopterlerle ilgili pek çok videoya ulaşabilirsiniz. Kanalıma abone olarak, yeni videoları ve güncellemeleri alabilirsiniz.