Yeni Banknotlar, Madenî Paralar ve Önlemler
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, 1 Ocak 2009 yılında tedavüle çıkaracağı "yeni" ibaresi kaldırılmış Türk liralarının tanıtımını yaptı. Tanıtımı yapılan bu banknotlarda ve madenî paralarda radikal değişikliklere gidilmiş. Öyle ki, daha önceki banknotlarda Atatürk'ün değişik açılardan çizilmiş üç portresi kullanılırken, yeni banknotların ön yüzlerinde Atatürk'ün yeni portreleri yer alıyor ve arka yüzlerinde ise Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı, Ord. Prof. Dr. Cahit Arf ve Yunus Emre gibi tarihî kişilikler bulunuyor. Ayrıca, ön yüzdeki Atatürk portresinin arkasında simetrik bir ay yıldız motifi yerleştirilmiş durumda.
Yeni sistemde kâğıt 1 TL bulunmayacak. Değeri en düşük banknot 5 TL, en yükek değerli banknot ise 200 TL olacak. Tasarlanan yeni banknotların ve madenî paraların görüntüleri ve detayları ise şöyle:
5 TL
Ön yüzünde Atatürk portresinin yer alacağı yeni 5 TL'lik banknotun Atatürk portresini çevreleyen kısmında ay yıldız motifi ve atom modeli bulunuyor. Banknotun arka yüzünde ise ünlü bilim tarihçisi Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı'nın İslam Tarihi Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi tarafından sağlanan portresi konumlandırılmış durumda. Yine bu yüzünde, bilimle ilgili olarak, güneş sistemi, atomun yapısı, DNA gibi motifler yer alıyor.
10 TL
Yeni 10 TL'nin ön yüzünde 5 TL'de kullanılan Atatürk portresi ve bu portreyi çevreleyen ay yıldız motifinden farklı olarak, ikili sayı sisteminin ifâdesi olan rakamlar yer alıyor. Banknotun arka yüzünde ise Sabancı Üniversitesi Rektörü ve Matematik Derneği Başkanı Ahmet Tosun tarafından sağlanan, Türkiye'nin ve dünyanın en büyük matematikçilerinden Ord. Prof. Dr. Cahit Arf'ın portresi bulunuyor. Arf ile ilgili olarak da aritmetik diziler, sayılar, Arf değişmezinden bir kesit ve ikili sayı sistemini ifâde eden rakamlar bu kısımda konumlandırılmış durumda.
20 TL
Yeni 20 TL'lik banknotun ön yüzünde farklı bir Atatürk portresi ve bunu çevreleyen açık kahverengi ay yıldız motifi ile sarı, beyaz geometrik bir şekil bulunuyor. Portrenin arka yüzünde ise büyük Türk mimarı Mimar Kemaleddin ve onun eseri olan Gazi Üniversitesi rektörlük binasının çizgisel bir çalışması, mimarinin 3 boyutlu yapısını simgelemek üzere küp, kare ve silindir formları yer alıyor.
50 TL
Yeni 50 TL'nin ön yüzünde yine 20 TL'de kullanılan Atatürk portresinin yanı sıra portreyi ay ve yıldız motifi yer alıyor. Sol kısımda ise hokka ile tüy kalem yer almakta. Banknotun arka yüzünde ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü tarafından sağlanan felsefeci-yazar Fatma Aliye Hanım'ın portresi yer alıyor. Bu portrenin hemen sol tarafında ise yazarlıkla ilişkili olan hokka, tüy kalem, kağıt ve kitap motifleri kullanılıyor.
100 TL
Yeni 100 TL'lik banknotun ön yüzünde, diğerlerinden farklı olan bir Atatürk portresi, ay ve yıldız motifi ile içinde müzik notası figürü bulunan pembe renkli daire yer alıyor. Banknotun arka yüzünde ise "Itri" olarak bilinen Buhurizâde Mustafa Efendi'nin heykeltraş Hüseyin Anka Özkan'ın Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü bahçesinde yer alan heykelden esinlenilerek hazıranan portresi bulunmakta. Portrenin sol tarafında ise müzik ve müzikle ilgili unsurları simgeleyen notalar, enstrümanlar ile Itri'nin Mevlevî şahsiyetini vurgulamak için ney üfleyen Mevlevî dervişine yer veriliyor.
200 TL
Ön yüzünde Atatürk portresini çevreleyen mavi ay yıldız motifi ile turuncu renkte sekizgenin bulunduğu yeni 200 TL'lik banknotun arka yüzünde ise büyük Türk düşünürü ve tasavvufçusu Yunus Emre'nin portresi yer alıyor. Ressam Elif Tekin'in çalışmasından yararlanılarak hazırlanan portrenin sol kısmında ise gül motifi ile barışı, kardeşliği ve tasavvufî akımda derviş ruhunu temsil eden güvercin figürü mevcut. Bunların haricinde, Yunus Emre'nin "Sevelim sevilelim." sözü ile anıtı da bu yüzde yer almakta.
Yeni Madenî Paralar
"Kardelen Çiçeği" motifli yeni madenî 1 kuruş
"Hayat Ağacı" motifli yeni madenî 5 kuruş
"Rumi" motifli yeni madenî 10 kuruş
Kufi yazı ile geçme desenli yeni madenî 25 kuruş
"Boğaziçi Köprüsü motifli" yeni madenî 50 kuruş
Halka içindeki bitki ve Rumi motifli yeni madenî 1 TL
Yeni banknotların tanıtım filmi
Güvenlik Önlemleri ve Diğer Yenilikler
Yeni banknotların içine entegre edilmiş olarak yer alan emniyet şeridi, banknotlar ışığa tutulduğunda belirgin bir şekilde görülüyor. Şerit üzerinden ise küpür değeri ve TL harfleri okunabilmekte. Ayrıca bu emniyet şeridi, ultraviyole ışığı altında 5 ve 10 TL'de mavi, 20 ve 50 TL'de kırmızı, 100 ve 200 TL'de ise sarı renkte parlıyor.
Banknotların ön yüzünde yer alan Atatürk portrelerinin küçük hâlleri ile küpür değerini gösteren filigranlar, banknotlar ışığa tutulduğunda her iki taraftan da görülebiliyor.
Dünyada ilk kez kullanılan holografik şerit folyo, banknotların ön yüzünde yer almakta ve tasarımla uyumlu olarak çeşitli görseller barındırmaktadır. Ayrıca, banknotlar hareket ettirildiği sırada çeşitli parlak ve renkli yansımalar ortaya çıkmaktadır. Farklı açılardan bakıldığında ise ay ve yıldız motiflerinin altındaki dikdörtgen şekil içindeki TL harfleri okunabilmekte.
''Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'' yazan ve Atatürk portresi üzerinde yer alan kısım ile orta bölümde banknot değerini gösteren sayılar kabartmalı olarak yazılmış durumdalar.
Banknotlar üzerinde yer alan portrelerin sağ alt tarafında, yedigen bir şekil içinde yatay olarak konumlandırılmış ve göz hizasından bakıldığında küpür değerini gösteren gizli bir kısım yer almakta.
Tüm banknotlar, ışığa tutulduklarında, sol üst kenarlarında yer alan şekiller, arka yüzdeki şekiller ile müşterek olarak küpür değerini meydana getiriyor.
Bunların dışında banknotlar, her birinin boyutu ayrı ayrı olacak şekilde tasarlanmış. 5 TL banknotların boyutu 64x130 mm, 10 TL banknotların 64x136 mm, 20 TL banknotların 68x142 mm, 50 TL banknotların 68x148 mm, 100 TL banknotların 72x154 mm, 200 TL banknotların ise 72x160 mm. Ayrıca, her banknotun ayrı bir renk değeri bulunmakta.
Yeni banknotlar, görme engelliler için de birtakım yenilikler getiriyor. Braille alfabesinden faydalanılarak oluşturulan noktalar, küpür değerlerini temsil ediyor ve kolaylıkla anlaşılabiliyor.
Arkadaşlar hepsi tam ayarında bence . bir adam ikiyüz tl ile bir tl lik alışveriş yapacak degilya bu 200 tl bankaların işine yaradı. Gerçi para sayma makinaları var da yine de manuel sayanlar için iyi oldu.
devalüasyon mu?hayır degil tl altın karşısında nasıl duruyor ona bakmak lazım.
görüntü?bence farklı bi tasarım hiç yoktan iyidir aynı şeyler sıkmıştı.
güvenlik?yeterince ayrıntıya girilmiş çok iyi
200 tl?piyasaya cıkması gerekliydi.1000tl basılırsa piyasaya cıkmasına karşıyım.
bu hükümete gelince paraya ne yapacaklarını biliyorlarda ekonomiye ne yapacaklarını bilmiyorlar.
türkiye'nin asıl sıkıntısı mevcut siyasetcilerin dışında gercek yönetim adamı olmamasıdır. oy verebilecegimiz adam yok o kadar söylüyorum.
bence bu paralar cok güzel hem küçük hemde taze gibi duruyor eski paralar iğrenç bence..
bence bu paraların küçük olması ii olmadı neden derseniz çikletten çıkan oyuncak para gibi
yeni paralar güzel diğer paralar da daha güzel 200 tl
yeni paralar harika hem küçük hemde güzel herkes bu paraları almalı çok güzel en güzel para tl ler
F. Saldir arkadasimiza soylemek istiorum ord. sifatinin artik alinamadiğini ve Turkiye de sadece 2 tane ord. Olduğunu soylemek istedm ayrica paralar guzel fark ettiysenz btun paralrda farkli bir alanla urasan insanlar konulmus tabii bi de kim cebinde 200 tl banknot tasirki
bence kopyalarının yapılması imkansız sahte para basanların işi zor
evet birkaç beğendiğim yorum var; Yılmaz Kurşun ve Özgür Aksu' nun yorumları. bunlar tamamen Ampul parti tarafından kasıtlı yapılan şeyler. 4 yıl içinde paranın şeklini, şemalini, önyüzde duran Atamızı değiştirdiler. RTE bıyıklı atatürk, azmetmişler doğrusu. şu dar günlerde hiç de para basmanın alemi yoktu. Gayet tabii ertelenebilirdi. fakat memleketi soymak her türlü fırsatı değerlendiriyorlar. bu da o fırsatlardan biriydi. sonra paranın arkasında duran şahıslar hakkında konuşmuş insanlar. mimar sinan bizim atamız, doğru fakat Osmanlı zamanında yaşamış bi zat. nitekim Türkiye'nin kurulması için vaktinde Osmanlı'nın yıkılması gerekti bunu da unutmayın. banknotların arkayüzlerinde yer alan tüm insanlar Türkiye'nin yetiştirdiği değerlerdir böyle bir… Devamı »
Hazinede basılan paraların karşılığı var mı acaba ? var ise 1000 TL de basalım; Fakat Paranın Önyüzündeki Ulu Önderimizin kendise ait olmayan Tebessüm ötesi Görüntüsü hiç Bu Ülke insanına Yakışmamış.. Basanlar Utansın..
arkadaşlar bencede 200 liranın cıkması iyi olmadı bozdurmak zor olacak daha 50 yi bozamayanlar 200 zü nasıl bzosun demi
bence yeni paralar süper ve çok küçük hazır 200 tl yapmışken 2 tlde yapsalardı daha güzel olcaktı
Ben de var.Ama eski paralardan çok daha küçük.Gerçek olup olmadığını eski paralardaki gibi anlıyoruz.
eski para daha iyiydi
merhaba arkadaşlar dediğiniz gibi gerçekten çok saçma şeyler yapmışlar.ben arka plandaki kişilerin yorumunda bulunacam dedğiniz mimar sinan mevlana konulsun diyosunuz ama onlar zaten tanınıyo bir şekilde tanınmayan insanları tanınmayan profları göstermek ve onlara sahip çıkmak lazım.anlamdığım şey 1 kuruşu nerde kullanacağız?
yeni paralar güzel daha güvenli,ancak 200 tl nin çıkması gizli devalüasyondur bunu unutmayalım.
ya simdi düsünün taksiye bindiniz taksimden sisliye gittiniz 7-8 milyon tuttu cıkartıosun 200 tl weriosun adamın saten günde kazandıgı para 100-150 tlyi gecmiyor nasıl bozucak bu adam bu parayı birde 500 tl cıksın diosunuz o zaman taxici ne yapacak bozuk taxicide yok musteridede yok musteri hakkını helal et dicek incek gidicek o zaman ne olacak ekonomi dahada büyüyecek degil mi arkadaslar
AKP nin ülke ekonomisine indirdiği derin darbelerden biri de bu küpür rezilliğidir.
toplam 6 yılda 4 küpür birden bastılar. bir de çıkıp başarı nutukları atıyorlar utanmadan
arkadaşlar bunlara kanmayalım paranın değeri düşüyor sonumuz hiç parlak değill yanii 200 TL paranın düştüğünü gösteriyo ne olcak bi kağıt parçası diye gözüküyo ama eski para ile nasıl büyüktü arkadaşlar bunlara kanmayalım paramızın değeri düşüyo ALLAH SONUMUZU HAYIR ETSİN.
200-çıksın diyorsunuz ama bunu bizim marketlerimiz nasıl bozacak 3.cü yorumda 500-çıksın diyorsunuz millet 100-50-20 bozamazken adam 500 diyor hele bizim bakkal erdal hiç bozamaz 500.
abuk subuk yorumlar var 2-3 tane kagıt parçasıyla aylık ödncekmiiş onlar kagıt parçası deil 200 ytl yani ha 6 tane 100 ytl ha 3 tane 200 ytl
arkadaş bu millet evdeki kapısını kırıp yakıyo ısınmak için bazılarının eline 200 tl bile geçmicek biliyom allah yardımcıları olsun valla paralar da komik ama
200 tl banknotun çıkması kötü olmuş bu ekonominin çökmesine işaret
insanımız daha ytl leler alişamamiş ken tl olarak çıkan yeni paralar da Atatürk ün arka yüzün de bulunan çok nadir olarak Yunus Emre hariç bilinen ord.prof.olması ne hoş sadece 200 lıra çıksa idi olamaz mıydı özellikle işi para ile olan kasiyerler,bankacılara allah kolaylık versin pür dikkat kesilin
bu millet 50 ytl yi bozduramıodu.100ü hiç görmüodu zaten bir de 200 çıkarmışlar.resimlere gelince yunus emre güzel ama diğerleri ne alaka bilmiorum.tayyip allahtan kendi resmini koymamış.mimar bilmem kim.illede bir mimar koycaksan mimar sinan koy.mevleviliği vurgulamak için ıtri koymuş.mevlana die biri hiç yaşamadı sanki.o proflara gelince.sadece gülüorum:9
bence bu paralar eski gorunuyor 2005 parısı guzeldir.
bence eh işte bu krizde 200 tl nin olması biraz saçma beni sevenlere selam
bence çok güzel olacak:) bence paraların arka yüzüne pr.dr. koymaları biraz saçma oluş ve o kabartmalar çok iyi bence görme engelliler için çok uygun
bu paraların çıkması bence çok saçma bişey
Arkadaşlar çok güzel'de bazı paraların arka kısımdaki resımler ilginç okadar osmanlı padişahlarımız yada önemlı kişiler var örneğin hzMevlana
bir örnek gerekırse tarihi yapılarda olur ama amaç ne bilinmiyor
ben trabzonlu olarak şaçma buluyorum bu para olayını millet ac saden 200 milyonu bi arada gören kım
4 tane kağıt alıyosa gene iyi be kardeşim 2 taneyle ev geçindiren ne yapacak... develüasyon değilde ne peki. bittik biz bittik memleket arayın kendinize çoktan satıldı burası...
arkadaşlar bence hiç iyi olmadı 200 ytl nin çıkması çünkü arkadaşların da dediği gibi artık maaşlar 4--5 tane kağıt parçasından oluşacak psikoloji çöküntü olur valla 🙂
çok güzel söyledin mehmet 🙂
vall millitime bir askeri ücretliye 2 tane iki yüz lira bir tane 100 lira vercen maasını ödecen adama koyar koskoca 30 gün 3 kagıt parçası için çalışcan
Benim için önemli olan iki konu var birincisi paraların ebatı hala çok büyük, biraz küçük olsa hem kullanımı ve taşıması kolay olur hem de cüzdanlarımıza sığar, özellikle cüzdan kullanımı diye bir şey kalmadı neredeyse çarşı pazarda dikkat edin paralar ne durumda sütyen içinde para saklayan başka bir ülke insanı var mı acaba; ikinci konu ise paraların yıpranması, nasıl ki yıpranmış, yırtılmış veya deforme olmuş dövizleri döviz büroları kabul etmiyorsa bizler ikinci sınıf insanlar veya ülkelerin bireylerimiyiz acaba bizim paralarımızda da bu türden tahribatlar olduğunda paranın geçmeyeceğine dair bir yasa çıkarılsa gerçekten inanılmaz mutlu olacağım. teşekkürler...
bence 200 ytlnin yanında 500 ytl ninde çıkması gerekirdi. avrupanın parası ile aynı düzeyde olması lazım bizim bankot değeri. aman bu paranın sahtesi çıkmasın çok kötü olur. yani bankalar arası kullanılsın halkın eeline geçmesin.:D. 3 kağıtla asgari ücret ödenebilecek 😀
merve hanım bence yanılıyorsunuz. 200 ytl büyük paralarla uğraşanlar için iyi olacak. bir sürü para yerine birkaç para ile milyarlar ödenebilecek.
200 TL'nin çıkması bence devaülasyona işarettir. Sokaktaki vatandaş da öyle diyor ve bu konu çok tartışıldı. Bence haklılar. Paranın değeri düşüyor...