Dijital ortamda işlenen verilerin depolanıp tekrar kullanılabilmesi amacıyla geliştirilen ve bir bilgisayarın en önemli donanımları arasında yer alan sabit disk sürücüleri, diğer donanım bileşenlerinin aksine, tasarlandığı ilk zamanlardan bu yana güncel teknolojiye ayak uydurmayı başaramadı. Hareketli parçalardan oluşan iç yapıları, fiziksel şartlardan çabucak etkilenebilen manyetik yüzeyleri ve çeşitli ısınma ya da veri kaybı sorunları sebebiyle sabit diskler, bilgisayarlardan elde edilebilecek verimi ve genel performansı olumsuz yönde etkileyen bir unsur olagelmiştir. Bu hususta, son yıllarda adından sıkça söz edilen "katı durum" teknolojisi, klasik sabit disklerin olumsuzluklarına köklü bir çözüm getirecek gibi görünüyor.

Klasik Sabit Disk Sürücüleri

Bilindiği üzere, günümüzde yaygın olarak kullanılan klasik mekanik sabit diskler, dakikada binlerce kez dönebilen hareketli manyetik plakalara verileri işlemekte ve yine bu yöntemle aynı verileri yansıtmaktadırlar. Bu yüzden, mekanik sabit diskler, çalışmaları sırasında son derece hassaslaşırlar ve ufak bir sarsıntı ya da güç kesintisi sonrasında, içerisinde barındıkları verileri kullanılamaz hâle getirebilirler.

Hareketli parçalardan oluşan mekanik sabit disk sürücüsü

Mekanik sabit disk sürücülerinin bir diğer olumsuz yönü, çalışabilmeleri için daha fazla elektrik gücüne ihtiyaç duymalarıdır. Hareketli parçalardan oluştuklarından dolayı, bu parçaların her zaman hareket hâlinde olmasını sağlayacak enerjinin temini, elektrik enerjisinin kullanılamadığı durumlarda önemli bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Örneğin, taşınabilir sistemlerde kullanılan mekanik sabit diskler içerisindeki hareketli parçalar, bu tür sistemlerde yer alan bataryanın ömrünü oldukça azaltmaktadır.

Veri kayıpları ise, bu tür sürücülerin sebep olabileceği en olumsuz sonuçlar arasındadır. Verilerin kayıtlı olarak tutulduğu plakalar üzerinde hareket eden ve bu plakalar ile arasında bir saç telinin büyüklüğünden daha az mesafe bulunan okuma/yazma kafasının plakalara temâsı neticesinde, plaka üzerinde fiziksel bozulmalar, yani "bozuk kesimler" (bad sector) ortaya çıkabilmekte ve bozulan kesim üzerinde kayıtlı verilere erişim olanaksız hâle gelebilmektedir.

Katı Durum Elektroniği ve Katı Durum Diskleri

Artan kapasiteleri ve düşen fiyatları sebebiyle bilhassâ son yıllarda sıkça kullanılmaya başlanan taşınabilir belleklerde kullanılan katı durum elektroniği teknolojisi, herhangi bir hareketli parçaya ihtiyaç duyulmaksızın veri depolamaya imkân vermektedir. Mekanik sabit disk sürücülerinin halefi konumunda olan katı durum diskleri de bu teknolojiyi esas almakta ve yukarıda bahsettiğim klasik hareketli disklerin ortaya çıkardığı pek çok olumsuz durumu ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır.

Katı durum diski

Katı durum disklerinin getirdiği yeniliklerden en büyüğü, hiç şüphesiz, mekanik bir parça barındırmamalarıdır. Bu tür diskler, çalışabilmeleri için herhangi bir mekanik parçaya ihtiyaç duymazlar; dolayısıyla daha az enerjiyle çalışabilirler (klasik sabit disk sürücüleri, ortalama olarak 3 Watt'lık bir elektrik enerjisine ihtiyaç duyarlarken, katı durum disklerinde bu miktar 0.5 Watt civarında seyretmektedir). Tabiî olarak bu durum, özellikle dizüstü bilgisayarlarında batarya enerjisiyle çalışanlara daha fazla bilgisayar kullanım imkânı sağlayacaktır.

Ayrıca, katı durum diskleri, yukarıda bahsettiğim mekanik parçalara bağlı veri kayıplarını en aza indirip sürtünme ve devinimden kaynaklanan gürültü ve ısınma sorunlarını da ortadan kaldırabilecek yapıdadırlar.

Katı durum disklerinin klasik sabit disk sürücülerine kıyasla sunduğu avantajları şu şekilde özetleyebilmek mümkündür:

- Daha fazla verim
- Daha yüksek performans
- Daha az ısınma
- Daha az gürültü
- Daha az güç gereksinimi
- Daha az veri kaybı ihtimâli
- Daha ufak boyutlar vs.

Özet olarak, klasik sabit disk sürücülerine kıyasla pek çok yönden avantajlı durumda olan katı durum diskleri, her ne kadar şu an için fiyatları yüksek olsa ve üst seviye bilgisayar sistemlerinde tercih edilseler de, önümüzdeki yıllarda bilgisayar üreticileri tarafından daha çok tercih edilmeye başlanacak ve bu da fiyat düşüşünü beraberinde getirecektir.