Yirmi birinci asrın ilk yıllarından itibaren diğer tüm alanlarda olduğu gibi sözlükçülükte de dijital bir değişim ve dönüşüm başlamış, bu dijitalleşmeyle beraber sözlükler de dijital (elektronik) ortama aktarılarak sayısallaşır hâle gelmiştir. Artık kullanıcıların büyük bir kısmı geleneksel basılı sözlüklerin yerine, daha fazla kullanışlılık ve işlevsellik sunan dijital sözlüklere yönelmiş durumdadır. Geleneksel sözlüklere kıyasla hem düzenlenmeye/yapılandırılmaya…

Yapma eyleminin/kavramının ve bu eylemi/kavramı dilde ifade eden yapmak fiilinin (teknik gösterimle yap-) pek çok fiili baskılayıp sayısız eylem ve hareketi ifade etmede aslen veya yardımcı olarak kullanılması, uzunca bir süredir biz dilcilerin gözlemlediği ve kimilerinin yakındığı bir durum. Ancak son zamanlarda bu durumun daha da "vahim" bir hâl aldığını, hatta çeşitli disiplinlerden kelli felli…

Korona salgını hayatımızda pek çok şeyi kalıcı olarak değiştirdi. Bu kalıcı değişimlerin bir kısmı da akademide gerçekleşti ve hâlen de gerçekleşmeye devam ediyor. Artık dersler uzaktan yapılmaya başlandı. Konferans, panel, sempozyum gibi akademik etkinlikler ve dahası tez savunmaları, öğrenci mülakatları, sınavlar dahi uzaktan/çevrimiçi yapılır oldu. Salgın sonrasında da en azından karma olarak bu yöntemin kullanılacağını…

Malum, içerisinde bulunduğumuz aylarda, Korona dolayısıyla gündemimizin büyük bir kısmını sağlık ve hastalık belirler, oluşturur oldu. Buna bağlı olarak son zamanlarda, özellikle sağlık konularının konuşulup yazıldığı mecralarda tuhaf bir sözcük gözüme ilişir oldu: hemşir. Tuhaf diyorum çünkü Güncel Türkçenin kodlanmış sözvarlığında böyle bir sözcük yer almıyor ama öte yandan çoğumuz için bu sözcük hiç de…

Kısa bir süre önce tasarlamaya başladığım, uzaktan eğitimle ve bilgisayar başında geçireceğimiz yeni eğitim-öğretim yılında faydalı olmasını umduğum uygulama(cık) bugün itibarıyla kullanıma hazır durumda. Bu uygulama ile pek çok öğrencinin ve araştırmacının sıkça karşılaştığı transkripsiyon işaretlerini bilgisayar ortamında oluşturma ve kullanma sorununun önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Oktay New Transkripsiyon, Times Turkish Transcription gibi artık miadını doldurmuş,…

Yapı ve anlamla ilgili olmakla beraber daha çok sözlü iletişimde farklı ilgi ve içeriklerle ön plana çıkan, bağlam odaklı ve dil/anlam ötesi kullanıma yönelik işlevlerinin baskın olduğu bir kategori durumundaki küçültmenin Türkçede ele alınışı daha çok bilhassa ekler üzerinde olmuş, küçültmenin dil dışı/üstü anlam içerikleri, ayrıca kullanımsal ve sosyo-kültürel işlevleri genellikle göz ardı edilmiş veya…

Dede Korkut Kitabı üzerine dilcilik sahasında yapılan araştırmalar, çoğunlukla, daha önceki araştırmacılar tarafından yanlış okunduğu düşünülen sözcüklerin yorumlanması/düzeltilmesi veya müstensih hatalarının tespit edilmesi gibi metnin doğruya en yakın okunuşuna ve yeniden kurulmasına yönelik çalışmalara dayanmaktadır. Bu tür çalışmalar, eserin hatalardan arındırılmış ve kusursuza en yakın şeklinin tasarlanması/kurulması için gereklidir. Ancak bu yapılırken eserle ilgili diğer…

Malum, içerisinde bulunduğumuz ayın başlarından bu yana ülkece korona virüsü ile bir "savaş"a giriştik. Kimin galip geleceği kimin mağlup olacağı henüz belli değil. Ama belli olan bir şey var, o da Mart adının zaten kendi içinde savaşa dair birtakım unsurlar barındırdığı, hatta savaşın ta kendisi olduğu. Esasında Mart (< Lat. Martius), Antik Roma takviminde ilk…

Eski Türkçede, bilhassa Orhon Türkçesinde işlek olarak kullanılan ve durum ekleri arasında yön gösterme (directive) işleviyle tanımlanan -GArU, ilgili dönemin ardından türetkenliğini kaybedip işlevselliğini yitirmiştir. Ekin kökeni ve yapısıyla ilgili olarak araştırmacılar arasında bir uzlaşı bulunmamaktadır ve ek, işlev(ler)i dolayısıyla farklı kategoriler altında değerlendirilebilmektedir. Günümüzde, kodlanmış hiçbir Türkçe varyantta türetken görünüm arz etmeyen bu ek, Türkiye…

Türkçe, biçimbilgisel açıdan baskın eklemeli yapısı dolayısıyla, diğer dillere kıyasla tipolojik araştırmalara önemli veriler sağlamaktadır. İlk belgelerden itibaren işlekliğini sürdüren, hem yapım hem de çekim kategorisinde yer alan ve diğer dillere kopyalanan veya farklı dillerden Türkçeye alınan pek çok ek Türkçenin ek envanterinde kodlanmış durumdadır. Türkiye Türkçesinin ve bunun yanı sıra diğer Türkçe varyantların kapsamlı…