Kişisel Ağ Sayfası
www.isa-sari.com

Türkçede Önekleşme Süreci ve Önekimsiler Üzerine

Önekimsiler, sözcükbirimlerden ortaya çıkarak kök ya da gövdelere eklenip en sola bitişen öğelerdir ve türetkenlikte bir artış göstererek sınırlı ölçüde kısmen dilbilgiselleşme eğiliminde olan türetim ya da çekim ekleri gibi davranırlar. Türkçede, anafikir, başkent, ön(-)basım gibi SIFAT+AD tipi bileşiklerin bazı sıfat bileşenleri bu eğilimi gösterir ve bu bileşenle sözlüksel boşlukları doldurmak için anlık adlandırma ihtiyaçlarında…

Bir Kavram Karşılama Mekanizması Olarak Dönüştürme

Sözcük yapımı, dillerde kavram karşılama yöntemlerinden sadece biridir. Diğer bir ifadeyle yeni (veya var olan) kavramları, hareketleri, durumları ve daha pek çok olguyu/varlığı ifade etmek için çeşitli kavram karşılama yöntemleri işletilir. Bunlardan biri de sözcük yapımıdır. Dilin yapısal niteliklerine göre değişmekle beraber ekleme, birleştirme, kırpma, harmanlama, büküm, tonlama gibi birbirinden oldukça farklı sözcük yapım mekanizmaları…

Türkiye Türkçesi ve Ağızlarındaki -(s)Xn geri Yapısı Üzerine

Eski Türkçede, bilhassa Orhon Türkçesinde işlek olarak kullanılan ve durum ekleri arasında yön gösterme (directive) işleviyle tanımlanan -GArU, ilgili dönemin ardından türetkenliğini kaybedip işlevselliğini yitirmiştir. Ekin kökeni ve yapısıyla ilgili olarak araştırmacılar arasında bir uzlaşı bulunmamaktadır ve ek, işlev(ler)i dolayısıyla farklı kategoriler altında değerlendirilebilmektedir. Günümüzde, kodlanmış hiçbir Türkçe varyantta türetken görünüm arz etmeyen bu ek, Türkiye…

+lX Ekinin İşlevleri ve Bazı Sıfatlardaki Genişletilmiş Kullanımı Üzerine

Türkçe, biçimbilgisel açıdan baskın eklemeli yapısı dolayısıyla, diğer dillere kıyasla tipolojik araştırmalara önemli veriler sağlamaktadır. İlk belgelerden itibaren işlekliğini sürdüren, hem yapım hem de çekim kategorisinde yer alan ve diğer dillere kopyalanan veya farklı dillerden Türkçeye alınan pek çok ek Türkçenin ek envanterinde kodlanmış durumdadır. Türkiye Türkçesinin ve bunun yanı sıra diğer Türkçe varyantların kapsamlı…

Dil Biliminin Kolları: Ses Bilgisi, Biçim Bilgisi vd.

Lisans yıllarından... Dil olgusunu ve yeryüzündeki tüm dilleri genel olarak bütün yönleriyle konu edinip inceleyen bilim dalının adı "dil bilimi"dir. Dil biliminden farklı olarak dil bilgisi ise, ele alınan bir dilin en küçük birimi olan seslerinden, en büyük birimi olan cümlelerine kadar içinde barındırdığı tüm dil unsurlarını araştırıp inceler ve birtakım yargılara varır. Bu disiplin,…

14 Ocak 2009 Çarşamba 10 yorum Dil ve Edebiyat Devamı >>