Türkologlar İçin Sanal Araçlar
Her alanda olduğu gibi Türkoloji alanında da teknolojinin önemi günden güne artıyor. Özellikle, internet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte Türkolojiye ait pek çok kaynağa da ağ siteleri üzerinden ulaşılabiliyor ve internet üzerinden çalışan pek çok uygulamaya erişilebiliyor. Bu bağlamda, internet üzerinden derlediğim ve tüm Türkologların veya Türkolog adaylarının işine yarayacağını umduğum birkaç faydalı adresi aktarmak istiyorum. Adresler zaman içerisinde güncelleştirilecek ve yeni çıkan programlar da listeye eklenecektir.
Türkçe Karakter Temizleme Programı
Dijital ortamda bazı Türkçe karakterler, Türkçe ile uyumlu olmayan programlarda ve ağ sayfalarında sorun çıkarabiliyor ve düzgün görüntülenemiyor. Bu program, Türkçeye özgü karakterleri böyle bir sorun teşkil etmeyecek şekle sokuyor ve UTF (ya da ASCII) adını verdiğimiz uluslararası düzene çeviriyor.
Adres:
http://www.hlst.sabanciuniv.edu/TL/ascii.html
Yazım Türkçeleştirme Programı
Yukarıdaki programın yaptığı işlemin tersini yapan, yani Türkçeye özgü karakterleri geri yükleyebilen bir program.
Adres:
http://www.hlst.sabanciuniv.edu/TL/deascii.html
Osmanlı Türkçesi Sözlükleri
Girilen kelimeyi hızlı bir şekilde arayan ve su an itibariyle bünyesinde 11.027 kelime barındıran, kullanışlı bir çevrim içi sözlük (birinci adres). Alfabetik düzende, sade ve kullanışlı bir sözcük listesi (ikinci adres).
Adresler:
http://www.ebrulisozluk.net
http://www.maxtr.com/icerik/osmanlica
BalkaNet
Program, girilen bir kelimenin Türkçe, Bulgarca, Yunanca, Romanca, Sırpça veya İngilizce yazılışını (o dile ait özgün alfabe ile) verebiliyor. Ayrıca, sanal tuş takımı aracılığıyla istenilen karakteri kodlamak da mümkün.
Adres:
http://blum.sabanciuniv.edu:8888/balkanet
Türkçe Fiiller İndeksi
Türkçede bulunan butun fillerin mastar hallerini ve çekimlerini bulabileceğiniz indeks sayfaları.
Adresler:
http://www.verbix.com/languages/turkish.shtml
http://www.logosconjugator.org/owa-verb/verba_dba.verba_main.create_lang_page?lang=TR&total_verb=1455
Osmanlı Türkçesi Alfabesi
Türk dili ve edebiyatı bölümü öğrencileri ve Türkolog adayları için oldukça faydalı olacak harf tabloları. Tablolarda, harflerin eski yazı ile yazılışı ve hangi sesleri temsil ettikleri görülebiliyor.
Adresler:
http://www.omniglot.com/writing/turkish.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Turkish_alphabet
Yazı Tipleri
Türkoloji çalışmaları için gerekli olabilecek yüzlerce yazı tipi. Türk Dili Kurumunun ağ sayfasında da yer alan bu yazı tiplerini, aşağıdaki bağlantılar aracılığıyla indirebilirisiniz.
NOT: İndirdiğiniz yazı tiplerini kullanabilmek için "Bilgisayarım" > "Denetim Masası" > "Yazı Tipleri" kısmına dosyaları kopyalamanız gerekmektedir.
Adresler:
http://www.tdk.gov.tr/TR/yazilim/yazitipleri.zip
http://www.tdk.gov.tr/TR/yazilim/yazitipleri2.zip
Türkçe Son Ekler İndeksi
Oldukça profesyonel bir şekilde hazırlanmış bu program sayesinde, Türkçede yer alan son ekleri görebilir ve hangi durumlarda nasıl kullanıldıklarına, örneklerine ve ayni zamanda da İngilizce karşılıklarına ulaşabilirsiniz.
Adres:
http://www.dnathan.com/language/turkish/tsd
Tarih Çevirici
Program, girilen bir tarihin Hicri, Miladi ve Rumi takvimlerdeki karşılıklarını veriyor.
Adres:
http://193.255.138.2/takvim.asp
Türkçe Sözlük Veritabanı Projesi
Girilen bir Türkçe kelimenin biçimbirimsel çözümlemesini, İngilizce karşılığını, anlamını, sessel gösterimini vs. verebiliyor.
Adres:
http://www.hlst.sabanciuniv.edu/TL
Osmanlı Kaligrafi Örnekleri
Osmanlı döneminde kullanılmakta olan kaligrafilerden örnekler.
Adres:
http://www.umich.edu/~turkish/links/langres_ott_calstyle.html
Michigan Üniversitesi Türkçe Çalışmaları Sayfası
Internet üzerinde yer alan Türkçe ile ilgili en geniş ve en faydalı adreslerden birisi. "Osmanlı Türkçesi", "Modern Türkçe" ve "Türk Dilleri" baslıkları altında, bu dillerle ilgili birçok faydalı araç, örnekler ve binlerce bağlantı yer alıyor.
Bunların dışında "Osmanlı İmparatorluğu", "Türkiye Cumhuriyeti", "Türk Cumhuriyetleri, Bölgeleri ve İnsanları" ve ayrıca "İslam Çalışmaları" ve "Yakın ve Ortadoğu Çalışmaları" başlıkları ile de, bu konularla ilgilenenler için faydalı öğeler içeriyor.
Adresler:
http://www.umich.edu/~turkish/
http://www.umich.edu/~turkish/langres_ott.html
http://www.umich.edu/~turkish/langres_tr.html
http://www.umich.edu/~turkish/langres_turkic.html
Görüldüğü gibi, yabancı devletlerdeki sanal ortamda Türkçe ve Türkoloji üzerine yapılan çalışmalar -üzülerek söylüyorum ki- ülkemizde yapılanlardan daha fazla ve daha etkili. Artık bizim de, yurt dışında olduğu gibi teknolojiye ve özellikle de internete daha fazla önem vermemiz ve bunları daha etkili bicimde kullanmamız gerektiğini düşünerek sözlerime son veriyor, verdiğim bağlantıların ve programların tüm Türkologlara ve Türkolog adaylarına faydalı olmasını diliyorum.
Çok güzel bir araştırma yazısı, faydalı olacağından hiç kuşkum yok. Ellerine sağlık...
Sanırım yeni yayına girmiş, ama yeni bölümler ekleniyor.
http://turkic.asia
Kolay gelsin.
Teşekkürler İsa, güzel programlar, işe yarayacağından eminim.
İsacığım çok yararlı bir yazı olmuş. Bu bilgileri bizimle de paylaştığın için teşekkür ederim.